Đây là nội dung được nhấn mạnh trong chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương tại buổi làm việc giữa lãnh đạo Bộ với các Bảo tàng, Khu Di tích trực thuộc Bộ vào chiều 29.3, tại Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch.

Cùng dự buổi làm việc có đại diện lãnh đạo các Cục, Vụ, đơn vị chức năng thuộc Bộ VHTTDL.
Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng về công tác giao ban theo khối, buổi làm việc được tổ chức định kỳ 3 tháng/lần trên tinh thần lãnh đạo Bộ lắng nghe báo cáo về tình hình hoạt động của các đơn vị, những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, đồng thời nêu những đề xuất, kiến nghị nhằm tháo gỡ, thúc đẩy hoạt động hiệu quả của các Bảo tàng, di tích trong hoạt động chuyên môn.
Nhận định các đơn vị bảo tàng, di tích trong năm 2022 tuy còn gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương ghi nhận, các bảo tàng, di tích đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc hoàn thành các nhiệm vụ, phục vụ nhu cầu của khách tham quan. Quý I năm 2023, nhiều tín hiệu tích cực trong thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, quảng bá, thu hút du khách tham quan tại Khu di tích và các bảo tàng trực thuộc Bộ. 
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả khả quan, theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, có những vấn đề đang cần sớm có giải pháp khắc phục. Đơn cử, có vị trí liền kề nhưng lượng khách giữa Khu Di tích Phủ Chủ tịch và Bảo tàng Hồ Chí Minh còn có sự chênh lệch không nhỏ. Trong đó, lượng khách tham quan Bảo tàng còn khiêm tốn so với lượng du khách đến tham quan, học tập và nghiên cứu tại Khu di tích Phủ Chủ tịch. Trước hiện tượng này, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hoá Phạm Định Phong cho rằng, dù đại dịch Covid- 19 đã được khống chế và hoạt động của các Bảo tàng, di tích đang trên đà phục hồi trở lại nhưng thực tế nói trên vẫn đặt ra bài toán phải có các giải pháp để  thu hút nhiều khách nhất có thể. Lãnh đạo Cục Di sản Văn hoá đề nghị Thứ trưởng chỉ đạo các Bảo tàng, Khu Di tích trong hệ thống có hoạt động chỉ dẫn du khách từ Bảo tàng này sang Bảo tàng khác, tạo tính liên thông kết nối giữa các đơn vị.
“Sắp tới, sẽ cho thí điểm việc đặt tờ gấp hoặc có hình thức khác để chỉ dẫn giữa các Bảo tàng, Khu di tích. Thực tế lượng khách đến Bảo tàng Hồ Chí Minh chưa được một nửa so với Khu Di tích Phủ Chủ tịch, chúng ta cần đặt câu hỏi, nửa chênh lệch còn lại đã được làm hết cách để khắc phục hay chưa?”, theo ông Phạm Định Phong.

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương yêu cầu, các bảo tàng trực thuộc Bộ cần có sáng kiến, ý tưởng trong việc kết nối du khách tham quan trong hệ thống các Bảo tàng

Thứ trưởng cho rằng, các bảo tàng trực thuộc Bộ cần có những sáng kiến trong việc kết nối du khách tham quan trong hệ thống các Bảo tàng. Theo đó, các Bảo tàng cần ngồi lại với nhau, bàn bạc để thống nhất giải pháp, thử nghiệm trước khi chính thức triển khai.
Theo Cục Di sản văn hóa, trong quý I năm 2023, các Bảo tàng, Khu di tích thuộc Bộ ghi nhận lượng khách tham quan tăng mạnh. Các công tác tuyên truyền, quảng bá,  hoạt động trưng bày, triển lãm, khai thác, sưu tầm, kiểm kê, bảo quản các tư liệu được đảm bảo.
Cụ thể, Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch đã đón tiếp chu đáo và trọng thị các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo Bộ, Ban ngành TW, địa phương đến tham quan, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đón tiếp đồng bào trong nước, bạn bè quốc tế đến tham quan, học tập về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch. Tính từ ngày 20.11.2022- 20.2.2023, tổng số khách tham quan trong nước và quốc tế là 1.202.143 khách đến Khu di tích.
Bảo tàng Hồ Chí Minh đã đón hơn 440 nghìn lượt khách tham quan, trong đó có 11.444 lượt khách nước ngoài (tính qua vé); thuyết minh phục vụ 783 đoàn khách với 1.380 lượt dẫn, tổng số 23.142 người.
Bảo tàng Lịch sử quốc gia trong quý I/2023 đã đón 25.146 lượt/người. Bảo tàng cũng tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như "Giờ học lịch sử", tổ chức 157 chương trình giáo dục cho 4.989 lượt/người...
Bảo tàng cũng đẩy mạnh công tác tư liệu hóa, số hóa tài liệu, hiện vật; nghiên cứu, xây dựng các sưu tập hiện vật phục vụ hoạt động chuyên môn sâu của bảo tàng; kiểm kê, tiếp tục kiện toàn, sắp xếp, xây dựng địa hình các kho cơ sở. Rà soát, bổ sung thông tin hồ sơ hiện vật; Tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, biên soạn, xuất bản phẩm. Tổ chức tọa đàm, tập huấn, hoàn thiện hồ sơ yêu cầu, xây dựng phần mềm quản lý hiện vật.

Tính từ ngày 20.11.2022- 20.2.2023, đã có tổng số 1.202.143  khách tham quan trong nước và quốc tế  đến Khu di tích Phủ Chủ tịch

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ghi nhận đón 31.866 lượt khách tham quan, trong đó khách nước ngoài chiếm 25% trong quý I/2023. Ngoài ra, Bảo tàng cũng đón khoảng 10 nghìn lượt khách tham dự các triển lãm chuyên đề, triển lãm của các cá nhân, đơn vị khác; tổ chức thành công các triển lãm chuyên đề, phối hợp với Trung tâm văn hóa châu Á đưa 6 tác phẩm đi trưng bày tại Hàn Quốc... 
Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam cũng ghi nhận sự tăng trưởng về lượng khách tham quan. Năm 2022, Bảo tàng đón hơn 60 nghìn lượt khách, trong đó có 18 đoàn khách quốc tế. Bán vé tham quan 30.645 lượt, miễn vé hơn 30 nghìn lượt.
Các Bảo tàng, Khu di tích cho biết, các đơn vị luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của lãnh đạo Bộ trong các hoạt động, đặc biệt về đầu tư cơ sở vật chất và hoạt động chuyên môn. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng chủ động đẩy mạnh truyền thông, tuyên truyền, quảng bá, mang lại hiệu quả cao, thu hút khách tham quan đến các bảo tàng, phối hợp với các tour, tuyến du lịch trong cả nước đưa công chúng tới tham quan, trải nghiệm tăng hơn so với cùng kỳ năm 2022.
Các Bảo tàng, Khu di tích cũng nêu một số khó khăn, tồn tại như trang thiết bị hỗ trợ các tổ hợp trưng bày đã cũ, lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công chúng tham quan. Một số bảo tàng cơ sở vật chất đã xuống cấp, hệ thống ánh sáng trưng bày đã quá cũ, lạc hậu, việc đảm bảo an ninh, an toàn hiện vật, trang thiết bị vẫn còn nhiều khó khăn.
Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương ghi nhận sự chủ động, trách nhiệm của các Bảo tàng, di tích trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Đồng thời khẳng định, lãnh đạo Bộ luôn dành sự quan tâm, hỗ trợ để các Bảo tàng, Khu di tích hoạt động đạt hiệu quả tốt, hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao. Thứ trưởng cũng đánh giá cao những nỗ lực, sáng kiến trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng đơn vị, phát huy giá trị đặc thù riêng, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm bổ ích để các bảo tàng chọn cách làm, hướng đi, phát huy được giá trị của mình.
Đối với những kiến nghị của các bảo tàng, Thứ trưởng cho rằng, cần có sự tổng hợp, xử lý theo nhóm vấn đề: khó khăn về chính sách, thể chế, chuyên môn để trình lãnh đạo Bộ xem xét, giải quyết một cách tổng thể.
Yêu cầu trong thời gian tới, giữa các bảo tàng thuộc Bộ đẩy mạnh liên kết, có sáng kiến xây dựng mô hình giới thiệu khách tham quan ở bảo tàng này đến các bảo tàng, Khu di tích của Bộ, Thứ trưởng nhấn mạnh, các bên cần phối hợp trên cơ sở chia sẻ lợi ích, lan toả giá trị của những địa chỉ hàng đầu trong hệ thống bảo tàng, di tích của cả nước.

Thứ trưởng cũng nêu rõ yêu cầu các bảo tàng, khu di tích tiếp tục đẩy mạnh số hóa tài liệu, các di sản, tư liệu lưu trữ. Đây là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng mà lãnh đạo Bộ yêu cầu. "Một trong những nhiệm vụ quan trọng của các bảo tàng, khu di tích là đón tiếp du khách. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối là giữ gìn môi trường sạch sẽ, gọn gàng. Mỗi địa chỉ phải trở thành mô hình kiểu mẫu, xứng tầm để các địa phương học tập...", Thứ trưởng nhấn mạnh.

HÀ PHƯƠNG - Báo Văn Hóa