Thời gian vừa qua ngoài những khu vui chơi hiện đại nổi bật thì những địa điểm xưa cũ, điển hình là các bảo tàng bỗng có sức hút kỳ lạ đối với giới trẻ. Những bức hình chụp sống ảo cùng các bài viết review trải nghiệm tham quan tại các khu bảo tàng đều được các bạn trẻ chia sẻ hàng loạt trên các trang mạng xã hội, tạo thành trào lưu mới.

Tất nhiên, không phải tự nhiên mà có sự thay đổi này. Đó đều là những cố gắng của việc áp dụng công nghệ số khiến cho hình thức thăm quan các địa điểm này trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Lý do nào mà trước đây các bảo tàng ít thu hút được sự quan tâm của thế hệ trẻ? 

Hệ thống bảo tàng ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh rất phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, từ lâu, bảo tàng ít thu hút giới trẻ hơn so với các địa điểm vui chơi khác. Nhìn vào thực tế, trước đây có thể thấy các thế hệ trẻ không mấy mặn mà với các địa điểm này bởi có quá nhiều trải nghiệm mới mẻ ra đời. 

Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Việt Nam

 Nhiều bảo tàng thường tổ chức các cuộc trưng bày chuyên đề, đưa ra giới thiệu những sưu tập hiện vật đặc biệt quý hiếm nhưng hoạt động trưng bày hiện vật và cung cấp thông tin chủ yếu qua chữ viết, lâu dần dễ khiến giới trẻ cảm thấy hơi thiếu trải nghiệm trong chuyến tham quan. Trong khi đó, xuất hiện ngày càng nhiều những địa điểm vui chơi cuốn hút hơn thì hoạt động triển lãm ở bảo tàng dường như ít nhận được sự quan tâm của các bạn trẻ.

 Sức sống mới cuốn chân thế hệ trẻ 

Cuộc sống của con người ngày càng phát triển và tiên tiến hơn, thấu hiểu nhu cầu mong muốn tiếp cận thông tin về văn hoá lịch sử trong thời đại hiện nay, các bảo tàng đã ứng dụng công nghệ để quảng bá từ xa và thu hút, lôi kéo khách tham quan trực tiếp đến các bảo tàng. Xu hướng hiện đại hóa thông qua ứng dụng công nghệ số trong trưng bày và giới thiệu trưng bày là một xu hướng tất yếu của các bảo tàng hiện đại, nhất là trong tình hình diễn biến phúc tạp của dịch bệnh khiến cho các bảo tàng buộc phải chuyển mình bằng ứng dụng  công nghệ số. 

Nhiều bảo tàng đã ứng dụng công nghệ thực tế ảo để duy trì và phát huy giá trị di sản. Việc tổ chức tham quan bảo tàng thực tế ảo góp phần khơi gợi sự hứng thú và tò mò của nhiều người.

Công nghệ thực tế ảo Web 3D - 3D Tour được biết đến với khả năng tái hiện không gian thực lên môi trường internet chính xác đến 100%. Khi ứng dụng vào trong bảo tàng, công nghệ không chỉ cho phép trải nghiệm thông qua màn hình máy tính, điện thoại mà còn đem đến cảm giác chân thực như đang có mặt tại bảo tàng.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Quảng Ninh, Bảo tàng Đà Nẵng, Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam… đã sử dụng công nghệ đồng bộ trên nền tảng Android và IOS cho phép khách tải App và sử dụng quét mã QR để xem câu chuyện hiện vật… Chỉ cần một cú nhấp chuột là có thể hiện lên trước mắt những kho báu di sản, những cuộc triển lãm chuyên đề, có thuyết minh, âm thanh phụ trợ khiến chuyến tham quan trở nên hết sức sống động, thú vị.

Sự kết hợp giữa bảo tàng và công nghệ khiến các hiện vật trở nên sinh động hơn. Đồng thời, đây cũng là cấu nối kéo gần khoảng cách và thúc đẩy giới trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động liên quan đến lịch sử. Hơn hết là khơi gợi sự hứng thú và kích thích ham muốn tìm hiểu của thế hệ trẻ. 

Các bạn trẻ tham quan nhà tù Hỏa Lò với ứng dụng công nghệ thuyết minh tự động

Các tính năng có sẵn và dễ dàng truy cập, để tham quan bảo tàng ảo thì du khách chỉ cần có các thiết bị thông minh như điện thoại hay ipad, từ đó không chỉ các du khách trong nước mà du khách nước ngoài cũng có thể tiếp cận với văn hóa lịch sử của Việt Nam.

Cách mạng công nghiệp 4.0 với những ứng dụng thông minh như quét mã QR, trưng bày 3D, công nghệ thực tế ảo vừa là xu hướng, cơ hội, vừa là thách thức đối với các bảo tàng. Bởi dù bảo tàng tương tác ảo 3D cũng không thể thay thế được bảo tàng thực, vì trực quan ngắm nhìn hiện vật gốc mới mang lại tình cảm, cảm xúc lịch sử thật sự.Thế nhưng, việc ứng dụng công nghệ lại góp phần quan trọng để góp phần quảng bá đưa công chúng, nhất là các thế hệ trẻ tiếp cận những điểm văn hóa lịch sử này nhiều hơn

Giờ đây, những địa điểm xưa cũ tưởng chừng như quen thuộc và nhàm chán lại ẩn chứa nhiều điều mới mẻ mà có thể không phải ai cũng biết. Chìm đắm trong một không gian vừa lạ vừa quen, được chiêm ngưỡng những di vật, tác phẩm theo từng đường nét chi tiết, được hòa mình vào không gian giao thoa giữa hiện đại và cổ xưa khiến nhiều bạn trẻ không khỏi ngỡ ngàng mà thích thú. Đó chính là lý do khiến các địa điểm này ngày càng thu hút, đặc biệt là với giới trẻ. 

H. Trang, Thiết kế: Huyền Trang